Wednesday, January 18, 2012

Лицензгүй юм аюултай

Сая Нараагийн блогийг уншаад гэнэт нэг явдал санаанд орлоо. Коментоор үлдээх гэсэн чинь их санагдаад.
2004 оны намрын 8, 9-р сард би хөдөө сумаар орчуулганд явсан юм.
Намайг тэр орчуулганд явахаас 2, 3 жилийн өмнө өвсний үндэсээр санхүүжүүлсэн нэгэн төслийн үр дүн ямар байгаа талаар хийсэн судалгаа.
Архангай, Өвөрхангай, Төв аймгийн зарим алслагдсан сумдын дунд сургуулийн IT -н техник хэрэгсэлийг нэмэгдүүлэх зорилготой Сакура хэмээх төсөл байсан юм билээ.
Хөдөө явсан судалгааны багт 2 Япон байсан ба хоёулаа IT-н мэргэжлийн бөгөөд нэг нь олон улсын байгууллагат сайн дурын гишүүн, нөгөө нь Японы төрийн бус байгууллагын ажилтан, нэгэн их сургуулийн багш байв.
Жолоочоо оруулаад бид дөрөв 14 хоног Архангай, Өвөрхангай аймгийн сумдаар ажиллав.
Дунд сургуулиудад Сакура төслөөр Японы нэгэн их сургуулийн РС-г актлаад тээврийн зардлыг нь өвсний үндэсээр санхүүжүүлж хөдөөгийн сурагчидад хүргэсэн юмсанж.
Япончууд хөдөөгийн хүүхдүүд РС-гүйгээс болж мэдээлэл зүйн хичээл нь алдаг оног ордог муу талыг арилгах зорилготой байсан тул Windows программ биш Linux гэдгийг РС-д суулгаж, ашиглалтын зааврын хамт сургуулиудад хүргүүлжээ. Яагаад гэдгийг нь учир мэдэх хүмүүс нь мэдэж байгаа, Windows software бүх компьютерт суулгавал хуучин РС-нээсээ хэд дахин үнэтэй болох тул free Linux ашиглуулахаар болсон юм билээ.
Харин Linux -н ашиглалт ямар байгааг бидний судалгаа тодруулах учиртай байлаа.
Ккк, маш муу байсан, өөрөөр хэлбэл Япончуудын өгсөн тусламжийг хулгай хийх хэрэгсэл болгосон байна гэдэг дүгнэлт гарсан юмдаг.
Сум болгон дээр очиж, сургуулийн захирал, мэдээлэл зүй, тоо, физикийн багш нар, ахлах ангийнханг цуглуулан уулзалт зохион байгуулж форматласан ч Windows software-г суулгаж болохгүй талаар баахан ярив. Зарим нь сайн ойлгоод эвдэрсэн РС-гээ засуулж, ашиглах талаар зөвөлгөө авч байхад аль суманд билээ дээ нэг дэнхийсэн том хүү босож ирээд бут цохьсон асуулт асуув.
Нөгөө хоёр Японоос та хэдэн настайдаа охинд дурласан бэ? гэхэд зааланд сууж байсан хүмүүс пирхийж, би бүүр нүд орой дээрээ гарсан юмдаг.
Нөгөө Япон нь ч бүүр чихэндээ итгэхгүй байгаа бололтой баахан бөөрөнхий хариулт өгсөн юмдаг.
Тэр хоёр Японы ярианаас Microsoft-н талаар бага сага анх сонсож бас Монгол бол маш өчүүхэн зах зээл учраас Microsoft тоохгүй байдаг юм болов уу даа гэсэн хувийн дүгнэлттэй үлдсэн.
Тэрнээс биш хүн ам олон, хэрэглэгч олон бол яах ч аргагүй өндөр үнээр худалдаж авах, үгүй бол Нараа шиг байдалд орно гэдгийг ойлгож авсан.
Манай хөдөөгийнхөн мөн сайхан санаа амар хүмүүс шүү. Багшийг нь буруутгаад, Япончуудын өгсөн тусламжийг зохистой хэрэглэсэнгүй гэж байхад хэнэггүйтээд тийм асуулт тавиад өөр юм бодоод сууж байдаг.

Wednesday, January 4, 2012

Нохой муур хулгана гурав

Анх нохой, муур, хулгана гурав эгч дүү мэт эв найртай, сайхан амьдардаг байжээ.
Нэг сайхан өдөр хүн, нохойг хогшил хөрөнгөө харж, хонь малаа хамгаалдаг болохоор нь "ХОТОЧ" гэдэг цолыг олгож алтан үсэгтэй үнэмлэх өгчээ. Үүнийг нь муур мэдээд ихэд атаархаж,
"Нохойн алтан үсэгтэй үнэмлэхийг үгүй хийхгүй бол чи бид хоёр хүнд ойр дотно явж хоол унднаас нь хулгайлах аргагүй боллоо" хэмээн хулганад хэлж, хулганаар нохойн алтан үсэгтэй үнэмлэхийг хулгайлуулжээ. Хулгайлж авсан алтан үсэгтэй үнэмлэхээ хулгана гөлчгийдөө өгч уруулчихжээ.
Тэгээд муур, хулгана хоёр нохой дээр очин " Чи яагаад хүнтэй ийм ойр дотно болчихов? чамд араатны хаан тийм эрх олгоогүй шүү дээ" гэхэд нохой, "Надад тийм эрх бүхий алтан үсэгтэй үнэмлэх бий" хэмээн гаргаж үзүүлэх гээд эрээд олсонгүй гэнэ шүү.
Нохой хулганад хар санаж, "Чи хулгайлж авсанаас зайлахгүй" гээд ухасхийхэд хулгана үхтэлээ айж "Би хулгайлаагүй, муур ах л ав гэсэн юм" хэмээн часхийтэл хэлж гэнэ.
Тэгэхээр нь нохой муурыг хөөж, муур баригдахыг шахан хөөгдөж байхдаа, хулганыг үнэнээ хэллээ хэмээн уурлаж, хулганыг хөөв.
Хулгана санд мэнд нүхэндээ ороход муур улам ч сандран шуудхан модон дээр үсрэн гарч, харин нохой модны доор боргоон хуцаж, ингэж л нохой, муур, хулгана одоо болтол бие биенээ үзэж чадахгүй болсон гэнэ ээ.
...Зөв явбал зөөлөн зөөлөн замбуулин...